De verschillende petten binnen een familiebedrijf

Het familiebedrijf is een complex geheel dat zich gemakkelijk laat illustreren door middel van een eenvoudig model waarin drie cirkels elkaar overlappen: de familiecirkel, de bedrijfscirkel en de eigendomscirkel.

De betrokkenen bij een familiebedrijf kunnen worden onderverdeeld in zeven posities volgens dit model, waarbij elke positie zijn eigen belangen vertegenwoordigt.

Dit driecirkelmodel, ontwikkeld door Renato Tagiuri en John Davis van de Harvard Business School, wordt schematisch weergegeven zoals hiernaast weergegeven:

  1. Familieleden, eigenaar en werkzaam in het bedrijf
  2. Familieleden, eigenaar en niet werkzaam in het bedrijf
  3. Eigenaren werkzaam in het bedrijf
  4. Familieleden werkzaam in bedrijf
  5. Eigenaren niet familie en niet werkzaam in bedrijf
  6. Familieleden
  7. Medewerkers

Het familiestatuut

Familie-, bedrijfs- en eigendomsbelangen zijn voortdurend aan verandering onderhevig. Daarom is het verstandig om een familiestatuut op te stellen.

Het familiestatuut is een document waarin afspraken worden vastgelegd met betrekking tot de familie, het bedrijf en de eigenaren. Door het opstellen van een familiestatuut kunnen fundamentele zaken worden geregeld en kunnen toekomstige discussies of conflicten worden beperkt of voorkomen, waardoor de continuïteit en de toekomst van het familiebedrijf en/of familievermogen wordt versterkt.

In een familiestatuut kunnen onder andere de volgende zaken worden opgenomen:

Familie­waarden, identiteit, visie en missie
Eigendomsafspraken
Procedures voor de benoeming van directieleden
Dividendbeleid
Procedure voor bedrijfsoverdracht
Waardering van het bedrijf
Afspraken bij echtscheiding van familieleden
Afspraken bij overlijden van directieleden
Bestuursstructuur en consequenties van het uittreden van familieleden

Mijn rol als jouw sparring partner

HKB kan het proces van opstellen van een dergelijk statuut begeleiden. Let namelijk op: een familiestatuut heeft geen juridische status: het is het belangrijkste input-document waarop bijvoorbeeld bedrijfsstatuten, procuratieschema’s en testamenten op gebaseerd zijn. De verschillende belangen en wensen worden in kaart gebracht zowel die van de zittende generatie als die van de eventueel opvolgende generatie.

Ik kwam al voor mijn dertigste in het familiebedrijf, een metaalverwerkingsbedrijf, te werken. De problematiek van familiebedrijven herken ik uit de eerste hand. Graag stel ik mijn kennis en ervaring ter beschikking van familiebedrijven in het MKB.

In 2022 heb ik het bestuurlijke stokje overgedragen aan mijn broer en me als bedrijfskundig adviseur aangesloten bij HKB Voor succesvoller ondernemen!